Atbasardyń shyǵys jaǵynda ushy qiyry sheksiz keń dalanyń jazyǵynda aýdan ortalyǵynan 100 km jerde, 1937 jyly úlken eńbekqor otbasynda ul dúniege keldi. Oǵan óz halqyna adal jáne abyroılyqty alǵashqy orynǵa qoıatyn, halyq eposynyń súıikti batyry Tólegenniń esimin beredi.
Mektepti bitirisimen Tólegen Qambatyrov zooveterinarlyq tehnikýmyna oqýǵa túsip, óziniń eńbek jolyn «Baýmanskiı» sovhozynda bastaıdy. Kóp ýaqyt uzamaı ony «Iу́jnyı» sovhozyna zootehnik retinde aýystyrady. Jas ójet maman barlyq mal sharýashylyǵynyń salasyn basqarady. Ol óziniń jaqsy usaq túıekti qalt jibermeıtin, óndiristik uıymdastyrýshy ekenin kórsetti. Jastyǵyna qaramastan turǵyndar arasynda qurmetke ie bolyp, aýdanda bedeldi boldy. «Krasnaıa zarıa» kolozohyna basshylyq qajet bolǵanda, aýatkom partiıasy bul jumysty Tólegen Bimenulyna senip tapsyrdy.
Basynda jańa tóraǵaǵa ońaı kelgen joq, óıtkeni sharýashylyq ujym – menshiginiń jumysy basqa, sovhozdyq óndiristen óte jaqsy boldy. Biraq Tólegen Bimenuly aýylsharýshalyǵynyń jumysyn igerip, kolhozdyń artta qalý sebepterin taldap, «Krasnaıa zarıa» aýylynyń aýyl sharýashylyq qyzmetin alǵa tartýǵa zor úles qosady.
Kolhozshylardyń materialdy qyzyǵýshylyǵynyń tapshylyǵyn túsinip, ol kásipodaqpen jáne basqarý múshelerimen tólem jáne eńbek qyzmetiniń jańa sharttaryn usynýdy kózdedi.
Jańashyldyq kolhozshylardyń eńbek tártibin bekitýge, berilgen jumys kóleminiń jaýapkershiligin arttyrýǵa múmkindik berdi, al oılastyrylǵan eńbek aqysy kolhozdyq óndirisin damyýǵa úlken rol atqardy, óıtkeni adamdar tynymsyz eńbek etip, jumystaryna degen biliktiligimen kúsh jigerlerin saldy.
«Krasnaıa zarıa» kolhozy aýdan esebinde sovhozdar arasyna eń jaqsy, kolhozshylarǵa da, tóraǵaǵa da maqtanysh sezimin uıalatty. Aýylda jańa úıler salyndy, kolhozshylar ózderiniń jáne balalarynyń qirap jatqan eski mektepte oqyǵandaryn umytty, mal sharýshalyǵy, eginsharýashylyǵy damyp, dala qostary jóndelip, óndiristik mekemeler salyndy jańa tehnikalar alyndy – traktorlar men kombainder.
Tólegen Qambatyrovtyń tikeleı basshylyǵymen 400 shartty traktorlar turatyn jańa MTM mekemeleri men neftebazalar salyndy, joldar jii jóndelip otyrdy. Turmys jaqsara tústi.
1973 jyly Tólegen Qambatyrov Atbasar aýdanynyń damýyna úles qosqany úshin «Eńbek Qyzyl Tý» ordenimen marapattaldy.
1976 jyly Tólegen Bimenuly «Lenin» ordeniniń kavaleriniń biri boldy. Osyndaı adamdar bizdiń aýdanda óte az boldy.
Sirek jaǵdaılarda Tólegen Bimenuly saltanatty kiimin kigende, balalary jáne nemereleri óz ákelerine jáne atalaryna maqtanyshpen qaraıdy. «Lenin» ordenimen jáne «Eńbek Qyzyl Tý» ordenderinen basqa onyń «Oktıabr revolıу́tsiıasy» ordeni, «Tyń jerlerin igergeni úshin», «Eńbek ardageri» medaldari jáne de basqa da áleýmettik jarystardaǵy, eren eńbegi úshin belgileri kóriktendiredi.
Otbasylyq muraǵatta kóp jyldyq eńbegi úshin kóptegen qurmet gramotalarymen alǵys hattary saqtalǵan.
1984 jyly Tólegen Qambatyrov aýdandyq aýyl sharýashylyq basqarmasynyń óndiristik bóliminiń basshylyǵyna taǵaıyndaıdy.
Osy kezden bastap Tólegen Bimenulynyń jumysy Atbasarda qyzý júrdi – mal sharýashylyǵynda qarqyndy tehnologiıalardy engizýde, mal sharýashylyǵy shikizatyn óndirý, sapaly aýylsharýashylyq ónimderin jáne satyp alý suraqtarymen aınalysty.
Tólegen Bimenuly qandaı qyzmetti atqarmasyn, ol óte talapshyl boldy. Sondaı aq bar bilgenin aıamaı, túsinistikpen qarap basqa suraqtardy da sheshýge tyrysty. Tek qana basshylar emes aýyl sharýashylyǵynyń mamandary da basqarýshylar da, brigadirler de, baqtashylar men shapanshylar da ádil, ári óz kásibiniń keremet mamanyn jaqsy biletin.
Qurmetti demalysqa shyǵar aldynda Tólegen Qambatyrov 1997 jyly aýdanymyzdyń aýyl sharýashylyq mamandaryna jáne jas basshylaryna óziniń bilimimen jáne baı tájiribesimen bólisti.
Tólegen Bimenuly úlken qoǵamdyq qyzmetin júrgizdi – aýdandyq keńestiń birneshe shaqyrylymynda saılandy, 14-15 Qazaqstannyń Kommýnistik partiıasıa sezderiniń delegaty, Tselinogradtyq oblystyq komitetiniń sondaı-aq Respýblikalyq kolhozdar keńesiniń múshesi boldy.
Jubaıy Balaıym Maǵzumqyzymen birge Tólegen Bimenuly Atbasar aýdanynyń ekonomika jáne de basqa salada jumys isteıtin jaqsy balalardy tárbieledi. Saǵyndyq – sharýa qojalyǵynyń basshysy. Abylaı – «Sochinskoe» JShS-niń bas proraby. Birlik Aqmola oblysynyń «Qorshaǵan ortany saqtaý» basqarmasyn basqarady. Al kishi uly Nurjan jýyq arada Atbasar qalasynyń ákimi bolyp taǵaıyndaldy. Ákesi balalarynyń halqy úshin eren eńbek etetinin maqtan tutady.