Степногорск қаласы «ОКЖ» КММ Орталық қалалық кітапханасының библиографы
Саленко Лариса Витальевна – библиографы.
Кітапханада жұмыс өтілі – 37 жыл. 1987 жылы Кокчетав мәдениет училищесін бітірген. Ол еңбегі үшін бірнеше рет грамоталармен, кітапхана, қала, облыс басшылығының алғыс хаттарымен марапатталған. «Қазақстанның үздік кітапханашысы» -2014 республикалық байқауының қатысушысы, «Үздік библиограф» -2017» облыстық байқауының жеңімпазы. «Кітапхана ісінің үздігі» төсбелгісі иегері.
Ол Степногорск қаласында туып өскен. Бұл сүйікті жұмыс бағытын – өлкетануды таңдауды алдын ала анықтайды. Ол жаңа нәрселерді үйренуді ұнатады – ол кәсіби вебинарлардан, курстардан, шеберханалардан, сабақтардан қатыспай өте алмайды. Бұл сүйікті жұмыс түрлерін таңдауды алдын ала анықтайды – бәрі электронды: WEB -RABIS, онлайн ойындар, виртуалды көрмелер, веб -сайттарды әзірлеу, әлеуметтік желі.
Көңіл көтеру кезінде – үйрету
Кітапхана достарының шеңберін кеңейту, оқуға тарту, жастар мен жасөспірімдерді туған өлкесінің тарихымен қызықтыру үшін кітапхана түрлі интерактивті электрондық ойындар жасайды: пазлдар, викториналар, ребустар, сөзжұмбақтар, квесттер. Олар біздің “көңіл көтеру – оқыту”принципімізге сәйкес келеді. Олардың интерактивтіліктегі ерекше мәні-оқырманның қызығушылығы. Сұрақтар ойынға қатысушылар дұрыс жауап беріп қана қоймай, жаңа, қызықты фактілерді білетін етіп жасалады.
Егер ойындар кітапхана қабырғаларында өткізілсе, олар әсіресе жанды, қызықты, көңілді өтеді. Іс-шараның бөлігі болатын ойындарды біз әдетте PowerPoint бағдарламасында еренсілтемелер, анимациялар, триггерлерді қолдана отырып жасаймыз. Бірақ covid 19 пандемиясына байланысты шектеу шараларын енгізе отырып, ойындарды тәуелсіз онлайн іс-шараларға айналдыру қажеттілігі туындады. PowerPoint бұл мақсаттар үшін өте қолайлы емес, өйткені мұндай ойынды сайтқа өтулерді, музыканы, триггерлерді жоғалтпай қоюдың жолын табу өте қиын. Кейбір ойындар (техникалық тұрғыдан қарапайым) болса да, біз әлі де Google-презентацияларын қолдана отырып жарияладық.
«Мен сені мақтан тұтамын, Қазақстан!» ойыны сіздерді табиғаттың, архитектураның, Қазақстан тарихының кейбір ерекшеліктерімен, қазақ халқының салт-дәстүрлерімен, республиканы даңқтаған адамдармен таныстырады. Ойын үшін сізге қанша ұяшықтың алға жылжуын білу үшін қарапайым текше қажет. Дөңгелекті жылжи отыра, тоқтаған жерді басасыз, онда – сұрақ туындайды. Сіз дұрыс жауап берсеңіз – текшені тағы бір рет лақтырыңыз, қателесіңіз-қозғалысты басқа ойыншыға беріңіз. Әр түрлі түсті ұяшықтарға назар аударыңыз. Түс сұрақтың тақырыбын білдіреді: жасыл-табиғат, сары-әдебиет, ақ – Ұлы тұлғалар және т.б.
Бірақ егер біз ойыннан көбірек қозғалыс алғымыз келсе: чиптер қозғалуы үшін электронды текшені айналдыру үшін дайын шаблондарды іздеу керек. Сонымен, "Жібек жолында" ойыны жасалды.
Бұл ойын Джениалли қызметі арқылы жасалады https://genial.ly Жібек жолының қазақстандық бөлігі бойынша жолда жүру жолында тұрған қалалармен, олардың тұрғындарымен танысуға, сол уақыттың тарихынан қызықты фактілер туралы білуге тура келеді. Жолда бізді қауіп күтіп тұр: қарақшылар тонап кетуі мүмкін, түйелер сусыз шөлде серуендеуге төтеп бере алмайды, тағысы тағы. Жұлдызшалары бар өрістерде сұрақтарға жауап беру, онда көрсетілген тапсырмаларды орындау қажет. Ойын тек оқушылар үшін ғана емес, бүкіл отбасымен ойнауға болады, бәріне қызықты болады.
Кейде біз викториналар мен басқа ойындарды бір коллекцияға біріктіреміз, содан кейін бірнеше кезеңнен күрделі ойын шығады. Ойын үлгісі: "Қазақ әдебиетінің білгірлері" Оонда 4 кезең бар: бірінші кезеңде қатысушы кезек-кезек карточкаларды ашып, жазушының портретін тауып, оның фамилиясымен үйлестіруі керек, яғни қазақ әдебиетінің классиктерін тұлға ретінде тануы керек. Ойынның бұл форматы есте сақтау мен зейінді жақсы үйретеді. Екінші кезеңде сіз жазушының өмірбаянын нақты білуіңіз керек. Қазақ әдебиетін бұл жерде міндетті түрде білу қажет. Үшінші кезеңде экранда бір сөз жоқ жазушылардың дәйексөздері пайда болады. Жетіспейтін сөзді дәйексөздің астына енгізу керек. Бұл кезең өте күрделі болғандықтан, сіз арнайы белгішені басу арқылы кеңес ала аласыз. Ал төртінші кезеңде-филворд: әріптер торының арасында қазақ әдебиеті классиктерінің 10 Тегі жасырылған, оларды табу керек. Барлық 4 кезеңнен өткеннен кейін ғана сіз "білгір"атағын аласыз. Ойын сервисте орындалды https://learningapps.org әр кезең бөлек жасалады, содан кейін олар "коллекция жасау"батырмасы арқылы бір ойынға біріктіріледі. Айтпақшы, бұл қызметтің ойындарды құрудың артықшылығы-алдыңғы нұсқадан айырмашылығы орыс тілінде сөйлеу genial.ly, бұл ағылшын тілінде. Сондықтан, алғашқы ойындарыңызды жасаған кезде Мен сізге learningapps-ке жүгінуге кеңес беремін.
Егер ойынның әр кезең соңында кодтық сөздерді (сандар, әріптер) қоссаңыз, сіз керемет квест аласыз – ойындардың сәнді бағыты. Барлық кеңестерді жинап, олардан қажетті кодты қосып, қатысушы оны кітапхананың поштасына жібереді (немесе сіз Google нысандарын қосуға болады) және жауап ретінде ойын туралы сертификат (немесе Диплом) алады. Сондықтан біз "Бізді біл" меморин ойынына кірдік. Әр кезең соңында (және 3 болды) ойынға қатысушылар шақыру хаттарын алды. Код сөзін жинап, оны кітапхананың поштасына жіберіп, қатысушылар жауап ретінде Диплом алды.
Біз өз жұмысымызда белсенді қолданатын онлайн ойындар - бұл ұйымдастырушылардан ғана емес, қатысушылардан да белсенділік пен шығармашылықты талап ететін, ой-өрісін және эрудициясын кеңейтуге ықпал ететін, сондай-ақ жастар ортасында кітапханалар мен кітапханашылардың беделін арттыратын заманауи және қызықты үлгі.