13 қараша күні Мағжан Жұмабаев атындағы Ақмола облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының өнер әдебиеттері бөлімі Евгений Брусиловскийдің 120 жылдығына орай “Біржан мен Сара” операсындағы Евгений Брусиловский мен Мұқан Төлебаевтың бірлескен еңбегі туралы музыкалық досье ұсынады.Қазақ музыка мәдениетінің тарихында опера жанрының орны ерекше. Бұл бағыттың дамуына орасан үлес қосқан тұлғалардың бірі – Евгений Брусиловский мен оның шәкірті әрі серіктесі – Мұқан Төлебаев болды. 1940 жылдардың аяғында жас композитор Мұқан Төлебаев қазақтың әйгілі айтыс ақындары — Біржан сал мен Сара Тастанбекқызының арасындағы тарихи айтысты опера түрінде жазуға кіріседі.
Сол кезеңде тәжірибелі композитор Евгений Брусиловский Алматы консерваториясында жұмыс істеп жүрген болатын. Мұқан Төлебаев операны жазу барысында музыкалық форма, оркестровка (аспаптау) және опера драматургиясы жөнінде Евгений Брусиловскийден кеңес алып отырған.
Брусиловский Төлебаевқа опера құрылымын, көпдауысты оркестрді қолдану тәсілін, кейіпкерлердің музыкалық бейнесін ашу жолдарын үйреткен. Алайда операның негізгі музыкалық өзегі мен әуендік желісі түгелдей Мұқан Төлебаевқа тиесілі.
Брусиловский — операның құрылымдық, оркестрлік жағына жауап берсе, Төлебаев — музыкалық бейнелеу мен ұлттық әуендердің көркемдігіне назар аударды. Нәтижесінде қазақ операсына тән ұлттық колорит пен классикалық форма үйлесім тапты.
“Біржан мен Сара” — қазақ опера өнерінің інжу-маржаны. Бұл туынды арқылы Брусиловский мен Төлебаев ұлттық музыканың байлығын кәсіби сахнаға шығарып, қазақ мәдениетінің дамуына зор үлес қосты.
Евгений Брусиловский мен Мұқан Төлебаевтың бірлескен еңбегі — қазақ музыка өнеріндегі ұрпақтар сабақтастығының үлгісі. Брусиловский – ұстаз, бағыт көрсетуші болса, Төлебаев – сол бағытты дамытып, ұлттық операны жаңа биікке көтерген шәкірт.
Бұл туынды екі композитордың шығармашылық ынтымақтастығының ең жарқын үлгісі, екі композитордың шығармашылық үйлесімі.